Opstijgend vocht

Opstijgend vocht is een van de meest voorkomende vochtproblemen in Vlaamse woningen. Vooral oudere gebouwen zonder of met een beschadigde waterkering lopen risico. Het grondvocht trekt via de fundering en muren langzaam omhoog. Dit proces – ook wel capillaire opstijging genoemd – kan op termijn grote schade aanrichten aan je woning én je gezondheid.

Hoe herken je opstijgend vocht?

De signalen van opstijgend vocht zijn meestal vrij herkenbaar, zeker aan de binnenzijde van de woning:

• Vochtplekken of verkleuringen onderaan muren, vaak in een golvend patroon
• Schilferende verf of loskomend pleisterwerk
• Witte zoutkristallen op de muur, ook wel salpetervorming genoemd
• Afbladderend behang of muurafwerking die loskomt
• Een aanhoudende muffe geur, vooral in slecht verluchte ruimtes

Wat zijn de oorzaken?

Opstijgend vocht ontstaat wanneer grondwater via de poriën van bakstenen en cement naar boven wordt gezogen. In moderne woningen voorkomt een horizontale waterkering dit, maar in oudere gebouwen (van voor 1950) ontbreekt deze vaak of is ze beschadigd. Ook foutieve renovaties waarbij de muurafwerking niet meer kan ademen, kunnen het probleem verergeren.

De impact van opstijgend vocht gaat verder dan esthetische schade:

• Structurele aantasting van pleisterlagen en metselwerk
• Verminderde isolatiewaarde van muren
• Een verhoogd risico op schimmelvorming
• Slechte luchtkwaliteit en gezondheidsklachten zoals allergieën of ademhalingsproblemen

Het is belangrijk om zeker te zijn dat het effectief om opstijgend vocht gaat en niet om condensatie of doorslaand vocht. De calciumcarbidetest is de meest betrouwbare methode om dit te bepalen. Deze test meet het vochtgehalte diep in de muur en laat geen twijfel bestaan over de oorzaak.

De aanpak hangt af van de situatie, maar vaak wordt gekozen voor één van deze methodes:

• Injecteren van muren met een vochtwerend product
• Het plaatsen van een nieuwe waterkering
• Opkappen en opnieuw voegen of bepleisteren van aangetaste muren